Czym jest HDR i co zaoferuje graczom?
Rozwój technologii wyświetlania obrazu.
Ujawnienie Xbox One S to pierwsze spojrzenie na to, jak rozwijają się technologie konsolowe, by dostosować się do rosnących możliwości ekranów telewizorów. Nowe urządzenie Microsoftu zaoferuje kontroler HDMI 2.0, otwierający drzwi dla multimediów w ultra-HD i gier renderowanych w technologii HDR - high dynamic range.
Spadają ceny ekranów 4K, lecz wyświetlacze z pełnym wsparciem HDR to nadal ogromny wydatek, podczas gdy pierwsza generacja tego typu produktów nie była raczej dopracowana. Dobrą wiadomością są jednak ustalone i potwierdzone standardy, co do których dogadali się wszyscy najwięksi producenci wyświetlaczy i samych treści.
Podstawowy Xbox One S będzie kosztował równowartość 300 euro, więc - razem z nowym napędem UHD Blu-ray - będzie w sierpniu najtańszym urządzeniem multimedialnym ze wsparciem dla 4K. Co więcej, HDR już teraz zapowiada się imponująco. Podczas konferencji przed E3 wspomniano, że z technologii skorzysta Forza Horizon 3 oraz Gears of War 4, co będzie zapewne tylko początkiem. Ale co to oznacza dla osób oglądających tego typu multimedia czy grający w gry wideo?
Rozdzielczość 4K to cztery razy więcej pikseli niż przy 1080p - 3840×2160. To jednak tylko jeden z elementów składowych tego standardu. UHD to również szersza gama kolorów, a także wspomniane high dynamic range, przemyślane do uzyskania jeszcze lepszej jakości, już bez podnoszenia liczby pikseli. Trzeba pamiętać, że większość współczesnych filmów nadal kończona jest w 2K, by następnie zostać przeskalowana do 4K, więc HDR i bogatsze kolory są potrzebne, by zaoferować zauważalny wzrost jakości względem Blu-ray w 1080p.
Co to jest HDR
HDR pozwala wyświetlić szerszy zakres kolorów, z jaśniejszymi akcentami i głębszą czernią, przy jednoczesnym zachowaniu detali w średnim stopniu spektrum - gdy wszystkie trzy wymienione elementy są na ekranie jednocześnie. To przekłada się na bardziej naturalne barwy, bliższe temu, co widzi ludzkie oko „w naturze”. Do tego lepsze zachowanie szczegółów materiału źródłowego, z kompresją odcinającą mniej tonów.
Kluczowa jest właśnie szersza paleta barw oraz 10- lub 12-bitowa głębia, stanowiąca krok do przodu w zestawieniu z obecnym HD. Dla przykładu, 10 bitów kolorów to 1024 odcieni każdej barwy podstawowej, w porównaniu z 256 w standardowym HD Blu-ray, stawiającym na 8 bitów. Taka zwiększona precyzja pozwala przedstawić na ekranie więcej detali, nie tylko w scenach o wysokim kontraście między jasnymi i ciemnymi obszarami.
Pod tym względem 4K to nie tylko dużo więcej pikseli na ekranie, ale lepiej wyglądające piksele, lepiej odzwierciedlające materiał źródłowy. Xbox One nie dysponuje mocą pozwalającą na renderowanie złożonych gier w 4K, ale HDR powinno nadal znaleźć zastosowanie w tytułach w 1080p, skalowanych następnie do UHD. Możemy potencjalnie zobaczyć więcej detali w jasnych i ciemnych obszarach, o ile faza HDR odbędzie się już po przeskalowaniu do 4K.
HDR: różne rozwiązania
Obecnie na rynku jest kilka rozwiązań starających stać się standardem HDR, co na pewno nie ułatwi sytuacji. HDR-10 oraz Dolby Vision to dwa główne „obozy”. Główny wyróżnik stanowi głębia kolorów oraz maksymalna jasność. HDR-10 wybrano dla płyt UHD Blu-ray, z 10-bitowym masterowaniem i maksymalnie tysiącem nitów jasności (luminancji). Z drugiej strony jest 12-bitowe Dolby Vision, celujące często nawet w 4 tysiące nitów.
Ta druga opcja jest więc bardziej zaawansowana, ale wymaga większych mocy obliczeniowych. Dolby Vision automatycznie wspiera także HDR-10. Microsoft potwierdził już jednak, że w przypadku Xbox One S postawiono właśnie na HDR-10.
Różne pomysły na HDR już teraz wywołują pewne problemy w sprzęcie obsługującym specyfikację UHD, ponieważ niektóre urządzenia projektowane są z myślą o Dolby Vision, a inne - HDR-10. Logiczne wydaje się wsparcie dla jak największej liczby formatów, ale wydaje się, że producenci ekranów nadal „docierają” szczegóły związane z nowymi standardami obrazu.
Treści HDR: co jest dostępne
Głównym źródłem treści HDR są obecnie płyty UHD Blu-ray. Nie każdy krążek musi wspierać ten format, ale można oczekiwać, że największe wytwórnie zaoferują swoje największe hity ze wsparciem HDR, a większość tworzonych filmów powstaje już w tym systemie. HDR to najpopularniejsza obecnie funkcja standardu UHD i zapewne w najbliższej przyszłości tak pozostanie, zwłaszcza w obliczu wysokich kosztów związanych z remasterowaniem filmów do rozdzielczości 4K.
Netflix oferuje ponad 150 godzin treści w HDR, w tym seriale „Bloodline”, „Daredevil” czy „Jessica Jones”. Warto jednak wspomnieć, że użytkownicy donoszą o problemach z działaniem nowego formatu. Podobnie jest w przypadku usługi Amazon Prime Instant Video.
Nas najbardziej interesują gry, ale musimy poczekać na Xbox One S - choć również PC ma otrzymać wkrótce wsparcie dla HDR. Korzyści będą zapewne podobne do tych z filmów i telewizji, ale kwestią otwartą pozostaje podejście deweloperów. Telewizory Ultra HD akceptują bowiem dane HDR tylko przez sygnał 4K, co nie znaczy jednak, że Xbox One S musi renderować 3840×2160 pikseli, a jedynie wyświetlać taką rozdzielczość z informacjami HDR umieszczonymi w wysyłanym do telewizora sygnale.
Jak widzieliśmy w przypadku wsparcia 1080p na PlayStation 3, prostsze gry - być może w 2,5D - być może uzyskają przeskalowane 4K i lepszą jakość obrazu dzięki HDR, ale na pewno nie można oczekiwać tego po tytułach z górnej półki graficznej. Włączenie 1080p lub mniej i skalowanie do 4K wydaje się być preferowanym rozwiązaniem, co pokazano już na E3 w przypadku dem Microsoftu.
HDR: początek drogi
Wygląda na to, że Xbox One S wyprzedzi wkrótce Shield TV od Nvidii jako najbogatszy zestaw opcji dla osób zainteresowanych obrazem w 4K. Otrzymamy wsparcie dla najpopularniejszego obecnie zastosowania tego formatu, czyli płyt UHD Blu-ray. Mamy też nadzieję, że usługi transmitujące filmy i seriale przez sieć wkrótce zaktualizują swoje możliwości o HDR. To jednak nadal nowy standard, wymagający drogiego telewizora, a oferujący niewiele treści.
Co więcej, entuzjaści sprzętu audio-video znajdują pewne fundamentalne problemy z obecnymi urządzeniami wspierającymi HDR. Pisząc w skrócie: choć high dynamic range pokazuje sporą różnicę w porównaniu ze standardowym 4K, obraz nie jest jaśniejszy. To może przełożyć się na sceny bogatsze w detale, ale przyciemnione - więc podczas oglądania za dnia tracimy większość plusów HDR.
Prawda jest jednak taka, że bez nowej technologii i oprogramowania, nie zobaczymy postępów w jakości wyświetlanego obrazu. To bardzo dobrze, że Xbox One S dodaje wsparcie dla tego standardu, nawet jeśli dodatek w postaci HDR nie będzie ogromnym przełomem. Gdy tylko odpowiedni sprzęt pojawi się na rynku, zajmiemy się dokładniejszymi testami.