Najlepszy sprzęt PC dla Fallout 4
Karty graficzne, procesory i ustawienia na każdy budżet.
W naszej opinii najlepsze wrażenia podczas grania na PC uzyskujemy poprzez dopasowanie natywnej rozdzielczości i tempa odświeżania obrazu do posiadanego monitora. Obecnie najpopularniejsza konfiguracja wśród graczy to pełne HD i 60 Hz, czyli 1080p60. Na pierwszy rzut oka Fallout 4 od Bethesdy nie jest najbardziej zaawansowaną graficznie produkcją na rynku i dobre rezultaty można osiągnąć przy tym poziomie już na stosunkowo skromnym sprzęcie, ale uzyskanie stabilnego 60 FPS jest jednak większym wyzwaniem.
W tym artykule przedstawiamy wyniki testów różnych konfiguracji, reprezentujących najpopularniejsze procesory i karty graficzne na rynku. Celujemy głównie w 1080p60, ale w przypadku R9 390 czy GTX 970 sprawdzamy też wyższe rozdzielczości. Jest też absolutny top, czyli R9 Fury X i GTX 980 Ti - tu przyglądamy się 4K, z intrygującymi rezultatami.
Proponowane przez Bethesdę konfiguracje sprzętowe są ciekawe, obejmując czterordzeniowy procesor i5 lub Phenom II X4, połączony z GTX 550 Ti lub Radeonem HD 7870 (ciężko porównać te urządzenia - sprzęt AMD jest znacznie szybszy). Na drugim końcu skali mamy i7 4790 lub FX-9570, a sugerowane karty to Radeon R9 290X lub GTX 780. Do tego 30 GB wolnego miejsca na dysku twardym i 8 GB pamięci RAM.
Rzeczywiste wymagania są mniejsze. Miejsca na dysku twardym nie da się pominąć, ale Core i3 czy FX-6300 radzą sobie całkiem dobrze, a GTX 750 Ti i R7 370 zapewniają grafiką lepszą niż na konsolach - w 1080p. Wybierając ustawienia konsolowe jako bazę, nasz budżetowy komputer z i3 4150 i GTX 750 Ti 2 GB gwarantuje świetne wrażenie, choć rekomendujemy wymuszenie blokady 30 FPS. Zapas mocy pozwoli nawet na więcej niż PlayStation 4 i Xbox One, umożliwiając zwiększenie zasięgu rysowania obiektów.
Najlepsze procesory dla Fallout 4
Silnik Fallout 3 i Skyrima zaprojektowano z myślą o dwurdzeniowych procesorach, więc podkręcony Pentium G3258 (za nieco ponad 300 zł) radził sobie tak samo dobrze, jak pełne i7. Napędzający Fallout 4 silnik Creation Engine ruszył jednak dalej i korzysta z wszystkich czterech rdzeni i ośmiu wątków Core i7 4790K. Na testy procesorów w Fallout 4 trzeba patrzeć ostrożnie - w wielu lokacjach CPU może być wykorzystywany w niewielkim stopniu, ale już w miejscach z dużą liczbą detali czy walką spadki poniżej 60 klatek na sekundę potrafi zanotować nawet podkręcony i7. Otrzymanie 60 FPS jest proste na niemal dowolnym nowszym procesorze, ale już z utrzymaniem tego poziomu może być trudniej.
Fallout 4 to produkcja trudna w testowaniu. Podobnie jak Skyrim, działa z włączoną na stałe synchronizacja pionową, a system fizyki bazuje na częstotliwości odświeżania monitora. W panelu Nvidii można wyłączyć synchronizację (ten sam zabieg nie działa w panelu AMD), ale ponad 60 klatek na sekundę oznacza, że cała gra działa szybciej - bieganie, strzelanie, fizyka. W ograniczonych lokacjach z dużą liczbą klatek przypomina to nieco serial „Benny Hill”.
Sprawdziliśmy szereg procesorów w połączeniu z podkręconym Titan X, w 1080p, bez blokady klatek. Najniższe wartości znaleźć można w tabeli poniżej, ale ogólne wnioski są takie, że płynność na Core i3, AMD FX-6300 i FX-8350 jest wysoce zmienna, bez względu czy włączymy ustawienia wysokie czy ultra (lepiej postawić na wysokie lub nawet średnie). Obecnie nie ma sposobu na sensowne ominięcie synchronizacji pionowej, więc w przypadku takich budżetowych CPU rekomendujemy wymuszenie blokady 30 FPS. Aby osiągnąć stałe 60 klatek na sekundę na co najmniej wysokich opcjach, potrzebny jest czterordzeniowy procesor od Intela.
Core i5 4690K i Core i7 4790K sprawdzaliśmy na domyślnych zegarach i po podkręceniu do 4,6 GHz. Ten pierwszy jest wystarczająco potężny, by zapewnić stałe 60 FPS w niemal wszystkich scenariuszach na wysokich ustawieniach, ale na ultra nie wystarcza nawet podkręcenie do 4,6 GHz. Model i7 oferuje dodatkowe pokłady mocy, ale nawet przy 4,6 GHz pojawiają się spadki poniżej 60 klatek na sekundę. Posiadacze starszych i5, zwłaszcza w połączeniu z wolniejszą pamięcią DDR3, niemal na pewno będą mieli problemy ze stałym 60 FPS. Wymiana kości 1333 MHz czy 1666 MHz na 2400 MHz może zrobić dużą różnicę i zapewnić dodatkowe klatki.
Warto dodać, że testy prowadziliśmy na ustawieniach ultra. W jednym przypadku zmniejszenie ich na wysokie zwiększa FPS o 7 procent, a na średnie - o imponujące 31 proc. Krótko mówiąc, im więcej obiektów rysowanych na ekranie, tym większe obciążenie procesora. Fallout 4 potrafi wyglądać imponująco - i stabilnie - nawet na średnich ustawieniach, z kilkoma opcjami zostawionymi na wysokich.
| 1920×1080, Ultra, Titan X | Najniższe/średnie FPS |
|---|---|
| Core i3 4130 (3,4 GHz, dwa rdzenie, cztery wątki) | 25,0 / 48,1 |
| Core i5 4690K (Max 3,9 GHz, cztery rdzenie, cztery wątki) | 30,0 / 64,5 |
| Core i7 4790K (Max 4,4 GHz, cztery rdzenie, osiem wątków) | 51,0 / 80,7 |
| FX-6300 (Max 4,1 GHz, sześć rdzeni, sześć wątków) | 23,0 / 48,4 |
| FX-8350 (Max 4,2 GHz, osiem rdzeni, osiem wątków) | 30,0 / 55,5 |
Najlepsza karta za ok. 600 zł: GeForce GTX 750 Ti
Nasze ulubione karty w tym przedziale to GTX 550 Ti i proponowany przez Bethesdę Radeon HD 7870. GTX 750 Ti i R7 370 oferują 2 GB pamięci VRAM, co w Fallout 4 wystarcza dla tekstur ustawionych na ultra - a mocy wystarczy na dorównanie ustawieniom konsolowym.
Nasza recepta na opcje jest prosta. Wybieramy ogólne ustawienia wysokie za pomocą przycisku, włączamy zaawansowane opcje, obniżamy oświetlenie na wysokie, cienie i zasięg cieni na średnie. Zostaje nam nieco mocy, więc w zakładce „pole widzenia” wyrównujemy zasięg rysowania obiektów, by odpowiadał temu z postaciami.
Obie karty można podkręcić, ale w przypadku większości budżetowych konfiguracji większym ograniczeniem będzie procesor, więc korzyści będą ograniczone. Biorąc pod uwagę synchronizację pionową zmierzyliśmy najniższą wartość, średnią i procent klatek dostarczonych poniżej 60 FPS. Wyniki są interesujące: GTX 750 Ti oraz R7 370 idą łeb w łeb, ale największy spadek dotyczył modelu AMD, podczas gdy konkurent nie zszedł poniżej poziomu 30 FPS.
Taki schemat powtórzy się w dalszej części artykułu. Stabilne działanie Fallout 4 zależy w dużym stopniu od procesora, a sterownik AMD ma większe wymagania dla CPU, co wywołuje spadki. Dlatego też rekomendujemy GTX 750 Ti.
| 1920×1080, własne ustawienia | Najniższe FPS | Średnie FPS | Zgubione klatki |
|---|---|---|---|
| Radeon R7 360 2GB | 25,0 | 41,0 | 4874 (31,6% całości) |
| GeForce GTX 750 Ti | 30,0 | 41,6 | 4721 (30,7% całości) |
Najlepsza karta za mniej niż 1000 zł: GTX 960
Sprawdzamy tu cztery karty: wyższą półkę reprezentują R9 380 i GTX 960, dostępne zazwyczaj z 2 GB lub 4 GB pamięci. Są też tańsze pozycje w stylu GTX 950 (tylko 2 GB) i R7 370 (2 GB/4 GB). Pod uwagę braliśmy wersje 2 GB (poza R9 380), ale zasoby pamięci mają małe znaczenie. Fallout 4 wystarcza 2 GB.
Na procesor wybraliśmy Core i5 4690K na standardowym taktowaniu (choć nasz płyta główna Asus automatycznie zwiększa maksymalne zegary czterech rdzeni do 3,9 GHz) oraz wysokie ustawienia graficzne. Jest jeszcze ultra, ale już ustawienia wysokie oferują znaczną poprawę grafiki względem konsol, a dalsze przejście do ultra przekłada się już na mniejsze korzyści w oprawie.
Pomimo zainstalowania sterowników 15.11 od AMD, R7 370 i R9 380 zawodzą. Na obu występuje tajemniczy brak mocy, a monitor wykorzystania GPU pokazuje znaczne spadki obciążeń. R9 380 jest zazwyczaj dużo szybszy od GTX 960 i właśnie model AMD polecamy w tej kategorii w większości przypadków. Ale w Fallout 4 nawet GTX 950 sprawdza się lepiej, a R7 370 nawet nie konkuruje.
Bez względu na kartę występują jednak rozczarowujące spadki, także na sprzęcie Nvidii. Można rozważyć ustawienia graficzne z sekcji powyżej i podkręcić GPU. Takie połączenie zbliża nas zdecydowanie do stałego 1080p60, bez tracenia zbyt wiele z oprawy. Jedyny zauważalny artefakt to wyskakują nagle cienie, często zbyt blisko postaci. Można też przyjrzeć się szybszej pamięci RAM, o ile nasza płyta główną ją obsługuje. Nawet kości 2400 MHz DDR3 nie są szczególnie drogie.
| 1920×1080, Wysokie | Najniższe FPS | Średnie FPS | Zgubione klatki |
|---|---|---|---|
| Radeon R7 370 | 24,0 | 43,4 | 4034 (27,6% całości) |
| Radeon R9 380 | 30,0 | 50,9 | 208 (15,1% całości) |
| GeForce GTX 950 | 38,0 | 52,5 | 1814 (12,4% całości) |
| GeForce GTX 960 | 42,0 | 57,1 | 712 (4,9% całości) |
Najlepsza karta powyżej tysiąca złotych: GeForce GTX 970
Przechodzimy wyżej, zmieniając też procesor na Core i7 4790K z technologią hyper-threadingu - szybszą wersję 4690K. Fallout 4 wykorzystuje wszystkie osiem wątków, ale zdecydowanie preferuje wyższe prędkości zegarów. Nie mieliśmy problemów z uzyskaniem 4,6 GHz, ale większość płyt głównych do gier automatycznie włączy maksymalny poziom „turbo” - w tym przypadku jest to 4,4 GHz.
W tym zakresie cenowym jest czterech „zawodników”: GTX 970, GTX 980, R9 390 i R9 390X. Niestety, nie dysponujemy R9 390X. Obecnie nawet GTX 980 wydaje się być zbyt drogi, egzystując gdzieś pomiędzy GTX 970 o świetnym stosunku ceny do mocy i znacznie mocniejszym GTX 980 Ti.
W testach wybraliśmy ustawienia ultra na 1080p i 1440p, bez żadnych kompromisów. Wszystkie opcje podnieśliśmy na maksimum, tak samo jak zasięgi widoczności. Ponownie widać, że sprzęt AMD ma kłopoty z zapewnieniem stabilnej rozgrywki. Problemem są obciążenia procesora, co widać po włączeniu rozdzielczości 1440p - dużo więcej pikseli, lecz bardzo mały wpływ na ogólną wydajność. Po raz kolejny mamy do czynienia z dziwną sytuacją - w tej kategorii zazwyczaj rekomendujemy R9 380.
GTX 970 wysuwa się na prowadzenie w 1080p i podejrzewamy, że najniższa notowana wartość to raczej wina procesora, nie karty. Nasz Zotac GTX 970 dysponuje minimalnym fabrycznym podkręceniem i bez przeszkód dodaliśmy kolejne 200 MHz do rdzenia i 400 MHz do pamięci. To więcej niż potrzeba do 1080p, a podobne wyniki można uzyskać na 1440p przy drobnych zmianach w ustawieniach: jakość cieni i ich widoczność na wysokie lub też ogólne opcje wysokie, dla dodatkowych klatek.
| Ultra | Najniższe FPS | Średnie FPS | Zgubione klatki |
|---|---|---|---|
| Radeon R9 390 1080p | 34,0 | 53,5 | 1630 (10,9% całości) |
| Radeon R9 390 1440p | 28,0 | 51,3 | 2170 (14,6% całości) |
| GeForce GTX 970 1080p | 52,0 | 59,6 | 91 (0,6% całości) |
| GeForce GTX 970 1440p | 36,0 | 53,2 | 1700 (11,3% całości) |
Powyżej 1440p: GTX 980 Ti i R9 Fury X
W ostatniej rundzie zostajemy przy podkręconym Core i7 4790K, a do pary mamy najmocniejsze karty: R9 Fury X i GTX 980 Ti. Celem są wysokie ustawienia przy rozdzielczości 4K, czyli 3840×2160. Liczba klatek na sekundę musi się zmniejszyć, włączamy przecież odpowiednik czterech ekranów 1080p jednocześnie. Wyniki są jednak zaskakująco dobre: na ultra zawsze pozostajemy ponad 30 FPS, nawet w najbardziej obciążających sprzęt lokacjach, więc wprowadzenie takiego ograniczenia może być dobrym pomysłem. Wydaje nam się jednak, że wysokie opcje i adaptacyjna synchronizacja w 4K lub ultra-szerokie 1440p to najlepsze wyjście.
Alternatywą jest zmniejszenie ustawień do tych z budżetowego PC i podkręcenie GTX 980 Ti - tym sposobem podchodzimy niebezpiecznie blisko do stałego „4K60”. Próbowaliśmy też skalowania DSR: 3325×1871 to około 86 procent 4K i niemal stałe 60 klatek na sekundę, zwłaszcza po podkręceniu.
Opcje poniżej 4K są na R9 Fury X bardziej ograniczone. Im niższa rozdzielczość, tym większa szansa na napotkanie limitu w postaci CPU - winny jest zapewne sterownik. To główna uwaga dla posiadaczy sprzętu od AMD i najnowszej wersji sterownika w wersji beta: ustawienia ultra i wysokie to znaczące obciążenia dla CPU i dziwnie niska wydajność na czterordzeniowych procesorach. Deficyt jest znaczący i mamy nadzieję, że sytuacja zmieni się w kolejnej aktualizacji sterowników.
| 3840×2160, Wysokie | Najniższe FPS | Średnie FPS | Zgubione klateki |
|---|---|---|---|
| Radeon R9 Fury X | 34,0 | 45,5 | 3526 (24,2% całości) |
| GeForce GTX 980 Ti | 35,0 | 47,6 | 3011 (20,6% całości) |
Podsumowując, dostosowanie opcji Fallout 4 do uzyskania stałego 60 FPS może być nieco frustrujące. Warto też dodać, że staraliśmy się dobrać zróżnicowaną paletę obszarów testowych, ale gra jest ogromna i możemy natknąć się na miejsca w większym stopniu obciążające sprzęt, zwłaszcza na ustawieniach wysokich i ultra. Najważniejsza rada to pamiętanie, że spadki nie zawsze są winą karty graficznej. Fallout 4 ma skomplikowane relacje z procesorem, a miejscówki z dużą liczbą detali mogą wpłynąć zarówno na GPU, jak i CPU. Po drugie: szybszy RAM może pomóc w monetach z najniższymi wartościami FPS, o ile nasza płyta główna wspiera wyższe taktowanie pamięci.
Komputery ze średniej i wysokiej półki mogą zachęcać do włączenia wszystkiego na ultra, ponieważ może się wydawać, że tracimy coś znaczącego. Cóż, obciążenie ustawieniami ultra jest znaczące, ale już poprawa grafiki względem wysokich opcji - wątpliwa. Dobrym kompromisem może być wybranie wysokich ustawień, zostawienie suwaków pola widzenia bez zmian i przełączenie reszty pozycji na ultra - to może pomóc w oszczędzeniu procesora.
Fallout 4 to świetnie skalująca się pozycja: osiągnięcie niemal stałego 1080p60 na Core i5 i GTX 960 z oprawą ładniejszą niż na konsolach to niemałe osiągnięcie. Tak jak i wydania PlayStation 4 czy Xbox One, odsłona PC ma swoje problemy, ale możemy ze spokojem przyznać, że to najlepsza wersja sprzętowa - i nie wymaga drogiego komputera, by uzyskać dobre wrażenia.