Rdzenie i wątki procesora: różnice, co ważniejsze

Przez ostatnie lata pojawiło się mnóstwo mitów związanych z rdzeniami i wątkami procesorów i ich wpływem na używane codziennie programy, gry czy bardziej profesjonalne oprogramowanie. Z tej strony dowiesz się czym jest Hyper Threading i Simultaneous Multi-Threading, jak działają rdzenie i wątki, a także czy warto zawracać sobie tym głowę.

Rdzenie procesora - czym są

Dziś wszystkie procesory są wielordzeniowe - najbardziej podstawowe jednostki mają ich 2, topowe modele potrafią dochodzić nawet do 64. Każdy rdzeń w procesorze pozwala na wykonywanie obliczeń - liczenie fizyki w grze, rozpakowywanie archiwum bądź renderowanie w programie do obróbki wideo. Każdy ma też określone taktowanie przedstawione w MHz bądź GHz, które określa jego szybkość.

Im więcej procesor ma rdzeni, tym w teorii (do czego zaraz wrócimy) lepiej, gdyż pozwala to na szybsze wykonywanie obliczeń lub większą ich ilość. Posiadając procesor z 4-6 rdzeniami nie musisz na przykład przejmować się tym, że w tle działa przeglądarka i komunikator, a ty w tym czasie w coś grasz - procesor będzie miał odpowiednią moc przerobową, by poradzić sobie z tym wszystkim. W przypadku jednostek 2-rdzeniowych najpewniej konieczne byłoby wyłączenie części programów działających w tle - inaczej może dochodzić do nieprzyjemnych przycięć.

Wątki, czyli rdzenie logiczne

Oprócz rdzeni (1) procesory posiadają także wątki (2), zwane też rdzeniami logicznymi - ilość obu możesz sprawdzić w menedżerze zadań w zakładce Wydajność. W bardzo dużym skrócie, jeśli rdzenie odpowiadają za przeprowadzanie obliczeń, to wątki przygotowują dla nich dane, które mogą potem przetworzyć. Do niedawna większość procesorów była jednowątkowa - jeśli posiadał on 4 rdzenie to także i 4 wątki. Wyjątkiem były procesory Intela wykorzystujące technologię HT (Hyper Threading) - wtedy na każdy rdzeń przypadały po 2 wątki. Aktualnie także AMD, z ich procesorami z serii Ryzen, także korzysta z podobnej technologii, SMT ( Simultaneous Multi-Threading). Co to właściwie oznacza i jakie niesie to korzyści?

Najłatwiej odnieść to do przykładu z życia związanego z jedzeniem. Twoje usta to odpowiednik rdzenia - odpowiadają za konkretną czynność, w tym wypadku przeżuwanie jedzenia. Twoja dłoń to z kolei wątek - chwytasz nią jedzenie (dane) i dostarczasz je do ust. Jeśli korzystasz wyłącznie z jednej ręki, marnujesz niejako czas - usta „nie pracują” w czasie, w którym sięgasz po jedzenie. Jeśli jednak wykorzystasz drugą rękę (odpowiednik wielowątkowości), możesz jedną ręką dostarczyć jedzenie, a drugą przygotować kolejną partię - dzięki czemu usta nie mają przestoju w pracy.

Wracając do oprogramowania i na przykład programu do obróbki wideo. Dany wątek dostarcza do rdzenia paczkę danych, która wymagana jest do wyrenderowania kolejnej części bądź klatki animacji. W tym samym czasie drugi wątek przygotowuje kolejne dane i czeka aż rdzeń zakończy obliczenia. Może on wtedy dostarczyć dane bez przestoju - procesor nie musi się zastanawiać co teraz trzeba zrobić.

Czy wątki są warte uwagi

Wątki mają jednak swoje ograniczenia, które wynikają także z samego procesora. Jeśli rdzeń nie jest w stanie dostatecznie szybko ukończyć obliczeń, dodatkowe wątki na niewiele się zdadzą. Wracając do przykładu z jedzeniem - nic nie da to, że przygotujesz jedzenie w drugiej ręce, jeśli nie skończysz przeżuwać tego dostarczonego przez poprzednią.

Dodatkowym ograniczeniem jest oprogramowanie. O ile w przypadku tego do zastosowań profesjonalnych nie ma w większości problemów z wykorzystaniem wielowątkowości, o tyle gry w dalszym ciągu często nie potrafią zrobić z niego użytku. Wyjątkiem są tutaj gry strategiczne i symulatory, które mogą sporo zyskać w przypadku zastosowania procesora wielowątkowego.

Nie oznacza to jednak, że wątki są niepotrzebne. W większości przypadków usprawnią pracę, a także odciążą komputer zajmując się mniej wymagającymi programami działającymi w tle (jak pakiet biurowy, Skype czy program do odtwarzania muzyki). Wraz z nadejściem nowej generacji konsol wielowątkowość z pewnością zawita do większej ilości gier.

Co do opłacalności, wszystko rozbija się o twoją aktualną sytuacje. Jeśli posiadasz procesor bez wielowątkowości, nie musisz na ten moment zanadto się tym martwić. Jeśli z kolei planujesz zakup, bez dwóch zdań warto rozejrzeć się za modelem, który wykorzystuje tę technologię - nawet jeśli nie skorzystasz z niej dziś, w niedalekiej przyszłości z pewnością już tak.

Poprzednio: Procesor AMD czy Intel> który lepszy

Spis treści: Komputer bez tajemnic - poradnik użytkownika PC

Następnie: Jaki prcesor pasuje do płyty głównej: Intel, AMD, rodzaje chipsetów