Skip to main content

Historia gier wideo

Opowieść o narodzinach gier komputerowych.

Nadchodzą niezłomne 8-bitowce, a później 16-bitowce - rodzi się odwieczna walka pomiędzy Atari i Commodore.

Możesz także zobaczyć następną stronę.

Wkraczamy w erę mikrokomputerów domowych!

W latach 50. i 60. komputery były dużymi, ciężkimi maszynami, przeznaczonym wyłącznie do specjalistycznych zadań obliczeniowych. Gry były uboczną pasją naukowców i inżynierów, którzy tworzyli je po godzinach pracy.

Czym były mikrokomputery? Dokładnie tym, czym dzisiaj są pecety, czyli mniejszymi wersjami dużych komputerów (dziś - superkomputerów). Od początku posiadały wydzieloną jednostkę centralną: mikroprocesor, pamięć i inne peryferia, a całość była podłączana do ekranu monitora lub telewizora. Mikrokomputery od początku powstawały z myślą o zastosowaniu domowym i biurowym (biznesowym).

Złota era 8-bitowców i narodziny rynku PC
Nadchodzące lata 80. należały do mikrokomputerów: Apple II, Commodore C64, ZX Spectrum, Amstrad CPC oraz rodziny Atari (od 400, 600 do XE). Wśród użytkowników szybko zniknął przedrostek „mikro”, a pojawiło się określenie „komputer domowy”.

C64 - najlepiej sprzedający się komputer domowy w historii

Commodorowcy i Atarowcy, również w Polsce, nie darzyli się sympatią. :-) „Atari, więcej węgla!” czy „Każdy fan Commodore nie ma wąsów” - to tylko wycinek nośnych i przezabawnych przezwisk, pojawiających się na scenie czy w prasie. (Fot. Evan-Amos, Domena Publiczna. Źródło: Wikipedia)

Specjaliści od marketingu w IBM, wraz z premierą ich pierwszego mikrokomputera (jako odpowiedź na sukces firmy Apple), wymyślili slogan „Personal Computer” (PC), aby wyróżnić produkt na rynku. Ideą tego komputera, stworzonego głównie do zastosowań w biznesie, była otwarta architektura i budowa z ogólnie dostępnych układów scalonych, produkowanych w innych fabrykach. Wszystko to, wraz z brakiem patentu (na budowę komputera poprzez „sloty”) oraz wykorzystaniem systemu operacyjnego MS-DOS na licencji, doprowadziło w następnych latach do istnego wysypu IBM PC - klonów. W ten sposób jednak narodził się cały przemysł związany z późniejszym rynkiem popularnych pecetów.

Najpierw jednak to mikrokomputery o kompaktowej budowie, przeznaczone głównie do rozrywki, a nie pracy biurowej, zdobyły ogromną popularność. Atari, Commodore, Amstrad i Spectrum na zawsze pozostaną symbolem szalonych lat 80. Dla wielu z nas były to pierwsze własne komputery i na tych maszynach zobaczyliśmy też pierwsze gry.

Popularność 8-bitowców w Europie Wschodniej, która nie uczestniczyła jako rynek detaliczny w pierwszych generacjach konsol, pozostaje widoczna do dziś: Polska, Czechy, Węgry, Ukraina i Rosja pozostają rynkami o wyjątkowym udziale pecetów jako sprzętu dla graczy.

Pod koniec lat 70. i na początku lat 80. Atari było liderem innowacyjnego rynku - produkowało konsole, automaty i wreszcie mikrokomputery. (Fot. Domena Publiczna, Wikipedia)

Atari
Przełom lat. 70 i 80. to świetny czas dla Atari (m.in. dzięki konsolom 2600 i 5200 i automatom z grami). W 1979 roku Atari postanowiło dołączyć do szybko rosnącego rynku mikrokomputerów, prezentując dwie maszyny - Atari 400 i 800 (wersja tańsza i droższa).

„Przełom lat. 70 i 80. to świetny czas dla Atari, m.in. dzięki konsolom 2600 i 5200 i automatom z grami.”

W 1985 r. firma wprowadza na rynek "odświeżone" 8-bitowce - Atari 65XE i 130XE. Z kolei najnowsza seria Atari ST, zaprezentowana na targach CES w Las Vegas, wyposażona jest już w 16-bitowy mikroprocesor. Schyłek lat 80. to problemy Atari, które próbuje jeszcze walczyć o powrót do gry (1992 - prezentacja Atari Falcon, a rok później konsola Atari Jaguar). Ostatecznie w 1996 roku część firmy odpowiedzialna za produkcję sprzętu została przejęta jako dywizja przez korporację JTS.

Commodore i Amiga
Pierwszym komputerem domowym Commodore był KIM-1 (pierwotnie produkowany przez firmę MOS Technology). Jednak to dopiero Commodore C64, którego premiera odbyła się w 1982 r., stał się znakiem rozpoznawczym firmy.

Początkowo C64 nie odnosi sukcesu komercyjnego - głównie przez wysoką cenę. W ciągu lat sytuacja diametralnie się zmieniła. Tysiące programów, niższa cena (wynik także walki cenowej z Atari), ulepszenie układów i ładniejszy design przyniosły C64 (i C64C) ogromną popularność. Do dziś model pozostaje najlepiej sprzedającym się komputerem domowym w historii (od 17 do 25 mln sztuk).

Commodore zakupiło firmę Amiga (dziś nazwalibyśmy ją „start-upem”) w 1984 r. Rok później na rynku ukazała się najpierw Amiga 1000, jako komputer osobisty dla wymagających, a potem Amiga 500, uboższa siostra pierwszego modelu.

Rok 1985. Commodore Amiga 500, 16-bitowy mikrokomputer, z systemem operacyjnym AmigaOS i interfejsem Workbench (oprogramowanie powstało w 1985 r.). Okienka i wielozadaniowość... (Fot. Bill Bertram, Źródło: Wikipedia)

Amiga 500 była w pełni multimedialnym, 16-bitowym komputerem domowym. Początkowo popularna wśród hobbystów, z czasem zdobyła serca miłośników gier. Głównie dzięki przełomowej grafice, doskonałemu dźwiękowi i tysiącom wydanych na tę platformę grom.

Pięćsetka była najlepiej sprzedającą się maszyną z logo Amiga. Popularność zyskała w całej Europie, w tym w Polsce na początku lat 90.

Następna generacja komputerów Amigi (1200 i 4000, debiutujące w 1992 r.) uległa silnej konkurencji konsol czwartej generacji i rosnącej popularności pecetów. Firma ogłosiła bankructwo w 1994 r.

Sinclair Spectrum
W 1982 r. pojawia się ZX Spectrum - mikrokomputer został zaprojektowany na fali sukcesu swoich dwóch poprzedników: ZX-80 i ZX-81. Spectrum odniósł ogromny sukces w Wielkiej Brytanii i w zachodniej Europie.

W drugiej połowie lat 80. wielu później uznanych twórców gier swoje pierwsze programy pisało na Spectrumach. Sinclair istnieje do dziś. Skupia się na wynalazkach.

Amstrady zdobyły popularność w Wielkiej Brytanii i zachodniej Europie. Pojawiały się także w polskich domach. (Fot. Bill Bertram, Źródło: Wikipedia)

Amstrad
Brytyjska firma Amstrad, w latach 60. i 70. zajmująca się głównie produkcją niskobudżetowego sprzętu elektronicznego, postanowiła dołączyć do rywalizacji pomiędzy Sinclairem, Commodore i Atari.

„Po otwarciu pudełka, nie potrzebujesz nic więcej” - tak reklamowano komputer domowy Amstrad CPC, który debiutował w 1984 r. i zdobył znaczną część rynku. W późniejszych latach firma odkupuje od Sinclaira markę ZX Spectrum i wypuszcza udoskonalone modele. Zajmuje się również produkcją niekompaktowych PC. W 1990 r. firma prezentuje konsolę Amstrad GX4000, ale nie odnosi ona sukcesu w trzeciej generacji konsol.

Korporacja Amstrad istnieje do dziś. Zajmuje się produkcją sprzętu teleinformatycznego.

-

Powrót do spisu treści: Historia gier wideo