Europa Universalis IV - Religia: Wyznania chrześcijańskie

Ponieważ kraje Europy zachodniej otrzymują znaczną premie do tempa rozwoju technologii, a przy tym wszystkie są katolickie lub protestanckie, pod koniec gry chrześcijaństwo zwykle staje się religią dominującą. W pewnej mierzy wynika to także z unikalnych mechanizmów rozgrywki, którymi mogą pochwalić się wyznawcy tej właśnie religii.

Katolicyzm

Katolicyzm [Catholic] to religia dominująca w Europie przez większość gry, chociaż oczywiście da się to zmienić poprzez odpowiednie podboje oraz decyzje. Unikalnym elementem tego wyznania jest kuria papieska - system pozwalający na wyłonienie nowego papieża spośród istniejących kardynałów.

To, kto zostaje kardynałem, jest owocem przypadku - w różnych miastach Europy pojawiają się kandydaci, którzy otrzymują nominację w wyniku wydarzenia losowego. Większe państwa mają odczuwalnie większą szansę na zdobycie kardynałów, bo mają więcej prowincji, z których ci mogliby pochodzić. Kraje o wyznaniu innym niż katolickie nie są w ogóle brane pod uwagę.

Katolicyzm - cechy religii:

• +1 tolerancja względem własnego wyznania
• -1 tolerancja względem heretyków

Kardynałowie zasiadający w kurii generują dla swojego państwa punkty wpływu na papiestwo [Papal Influence], które mogą być wykorzystane do zwiększenia szansy na wyłonienie nowego papieża właśnie spośród ich grona. Z chwilą wyboru nowego przywódcy licznik zostaje zresetowany, więc nie warto nadmiernie oszczędzać.

Alternatywnie można też użyć punktów, aby skorzystać z któregoś z papieskich edyktów - nie jest to jednak zbyt opłacalne, ponieważ gwarantowane przez nie premie są nad wyraz skromne (tabela poniżej):

Punkty wpływu na papiestwo można zdobyć na wiele różnych sposobów:

• Posiadając kardynałów (+0.5 za każdego rocznie);
• Zostając obrońcą wiary [Defender of the Faith] (+1 rocznie);
• Podejmując decyzję o wprowadzeniu kontrreformacji (+0.5 rocznie);
• Nawracając prowincję na katolicyzm (różnie);
• Walcząc z heretykami lub niewiernymi (różnie);
• Wybierając idee z drzewka religijności (różnie);
• Utrzymując pozytywne relacje dyplomatyczne ze Stolicą Apostolską (modyfikator procentowy).

Chociaż szansa na zostanie papieżem nie jest na ogół zbyt duża i wiąże się ze znacznym wydatkiem punktów wpływu, to jednak jest to gra warta świeczki. Oto lista przywilejów, jakimi cieszy się kraj, z którego pochodzi papież:

• -10% koszt zwiększenia stabilności;
• +1 dyplomata;
• +1 prestiż rocznie;
• -20% koszt doradców;
• +2 doradcy do wyboru;
• -5% koszt technologii;
• +1 dowódca armii lądowej bez kosztów utrzymania;
• -20% wpływ agresywnej ekspansji na relacje międzynarodowe.

Jak widać katolicy mają szansę na otrzymanie bardzo dużych premii na okres kilkudziesięciu lat (czas życia papieża). Jest to jeden z głównych powodów, dla których warto trzymać się tej religii - pasywne premie wynikające z przynależności do niej nie są w ogóle przydatne, a mogą wręcz szkodzić.

Warto pamiętać, że papież może ekskomunikować nieprawomyślnych władców oraz zarządzać krucjaty przeciwko wyznawcom innych religii - to potężny oręż, dzięki któremu można znacząco wpłynąć na światową politykę.

Mechanizmem typowym dla katolicyzmu jest nie tylko obecność kurii papieskiej, ale i wskaźnik potrzeby reform [Reform Desire]. Każdy władca katolickiego kraju musi mierzyć się z wydarzeniami losowymi, które zwiększają lub zmniejszają ogólnoświatowy poziom dążenia do reform religijnych.

Miernik ten jest wspólny dla wszystkich państw: ponieważ opcje godzące w interes papiestwa są na ogół bardziej opłacalne, kraje sterowane przez komputer będą z nich korzystać, tym samym przyspieszając wybuch reformacji. Kiedy miernik dojdzie do poziomu 95%, w którymś z katolickich krajów pojawią się protestanci, a kilka lat później inne państwo ogłosi religię reformowaną. Zwykle następuje to na początku XVI wieku.

Jeśli prawdopodobieństwo przejęcia kurii jest niewielkie (posiadamy niewielu kardynałów etc.), zdecydowanie powinniśmy rozważyć konwersję na wyznanie protestanckie, gwarantujące znacznie lepsze premie początkowe oraz możliwość dalszego rozwoju. Decyzja o zmianie religii powinna być jednak podjęta w sposób rozważny, ponieważ może doprowadzić do serii wojen religijnych z sąsiadami. Jeśli nasz kraj jest otoczony przez katolików i nie możemy liczyć na wsparcie innych protestantów, lepiej pozostać przy dotychczasowej wierze.

Protestantyzm

Protestantyzm [Protestant] to pierwsze wyznanie reformacyjne, które pojawia się z chwilą przekroczenia przez katolicyzm progu 95% potrzeby reform [Reform Desire]. Gdy to następuje, losowy z katolickich krajów przyjmuje protestantyzm jako swoją religię państwową.

Od tego momentu wszystkie katolickie kraje mogą dokonać konwersji, a trzy pierwsze otrzymują status „centrum reformacji” - oznacza to, że w losowej prowincji na ich terenie zostaje założony kościół, który w szybkim tempie rozprzestrzenia religię na okoliczne tereny. Centra reformacji przestają działać dopiero w momencie, w którym ktoś zmieni panującą na ich terenie religię.

Protestantyzm - cechy religii

• +1 tolerancja względem własnego wyznania
• +10% modyfikatora podatków

Zdecydowanie warto się pośpieszyć i stworzyć u siebie centrum reformacji, ponieważ konwersja kraju przebiega wówczas znacznie szybciej. Dodatkowo istnieje wówczas większa szansa, że nawrócimy także okoliczne kraje - a to potrafi mieć niebagatelne znaczenie dla całej kampanii. Z drugiej strony zmiana wyznania wiąże się ze spadkiem reputacji u wszystkich katolickich państw, co nierzadko skutkuje długotrwałymi wojnami (nadal można zawierać z nimi sojusze oraz mariaże).

Protestantyzm różni się od katolicyzmu nie tylko pasywną premią do podatków, ale również niezależnością od papiestwa (brak kardynałów) oraz możliwością wybrania trzech aspektów wiary przy pomocy punktów siły Kościoła [Church Power]. Przyrost tych ostatnich zależy od tego, ile punktów władzy generuje nasze państwo w ciągu miesiąca. Liczą się tutaj zarówno wrodzone przymioty władcy, jak i modyfikatory od doradców itd.

Aspekty wiary pozwalają na dostosowanie państwa do naszych aktualnych potrzeb - każdy z nich kosztuje 100 punktów siły kościoła i zajmuje jedno z trzech pól w oknie religii. Po zapełnieniu wszystkich luk możemy zrezygnować z dowolnego aspektu i zastąpić go innym, płacąc za to tymi samymi punktami. Wybrane przez nas efekty utrzymują się do końca gry lub do momentu, w którym sami postanowimy je zmienić.

Kościół reformowany

Kościół reformowany [Reformed] to odpowiednik historycznego kalwinizmu - pojawia się kilka lub kilkanaście lat po protestantyzmie [Protestant] i rozprzestrzenia się w identyczny sposób. Tutaj również mamy do czynienia z maksymalnie trzema centrami reformacji i niezależnością od papiestwa, ale brakuje mechaniki związanej z aspektami wiary.

Kościół reformowany - cechy religii

• +2 tolerancja względem heretyków
• +1 doradca do wyboru

Posiadacze DLC Wealth of Nations mogą za to korzystać z systemu zapału religijnego [Fervor]. Oto czynniki wpływające na ilość generowanego miesięcznie zapału:

• +1 za sam fakt przynależności do Kościoła reformowanego;
• +1 za stan pokoju;
• +0.01 za każdy punkt prestiżu (ujemny prestiż powoduje spadek zapału);
• +1 za każdy punkt stabilności (ujemna stabilność powoduje spadek zapału);
• +0.01 za każdy procent jedności religijnej [Religious Unity]

W przeciwieństwie do protestantyzmu, Kościół reformowany nie otrzymuje stałych premii do wybranych przez siebie aspektów, a tylko podtrzymuje określone efekty przez pewien czas. Istnieją trzy dziedziny, na jakich możemy skupić nasz religijny zapał - podtrzymanie każdej z nich kosztuje 5 punktów zapału miesięcznie. Z chwilą wyczerpania punktów system ulega zresetowaniu. Można wybrać zarówno jedną z dziedzin, jak i korzystać z kilku na raz.

• Handel: +10% do mocy handlu [Trade Power] oraz wydajności handlu [Trade Efficiency];
• Wojna: +10% do morale armii oraz floty;
• Stabilność: -2 do niepokojów [National Unrest] oraz +1 do reputacji dyplomatycznej.

Prawosławie

Prawosławie [Orthodox] to religia typowa dla Europy wschodniej oraz południowo-wschodniej. Unikalnym elementem tego wyznania jest wskaźnik autorytetu patriarchy: im jest on wyższy, tym znaczniejsze modyfikatory otrzymuje państwo.

Oznacza to, że przy zerowym autorytecie kraj nie otrzymuje zupełnie żadnych bonusów, zaś próg 100% oznacza maksymalną ilość premii. Wskaźnik ten można regulować wyłącznie w wyniku zdarzeń losowych.

Prawosławie - cechy religii

• -10% koszt podwyższenia stabilności
• +1 tolerancja względem własnego wyznania
• -1% siła misjonarzy nawracających prawosławne prowincje

Wysokość modyfikatorów przy autorytecie patriarchy równym 100:

• +2% siła misjonarzy;
• -3 niezadowolenie [Local Unrest];
• -33% modyfikator podatków;
• +33% siły ludzkiej

Warto zauważyć, że wysoka wartość autorytetu wiąże się ze znacznym spadkiem przychodu państwa - chociaż inne premie są przydatne, to jednak kara do finansów potrafi doprowadzić do zadłużenia całego państwa. O ile więc nie mamy dużych problemów z niezadowoleniem oraz nie musimy nawracać naszych prowincji, powinniśmy utrzymywać wskaźnik na jak najniższym poziomie.

Kościół koptyjski

Wyznawcy religii koptyjskiej [Coptic] występują głównie na terenie Armenii, która na początku rozgrywki znajduje się pod okupacją muzułmańskiego państwa Qara Qoyunlu. Jedynymi państwami otwarcie wyznającymi koptyzm są Etiopia oraz prymitywne kraje z nią graniczące. Ponieważ jest to mało znacząca religia, nie doczekała się ona żadnej osobnej mechaniki - jedyną korzyścią są pasywne premie do obronności fortów oraz zwiększona trudność wrogiej konwersji.

• +2 tolerancja względem własnego wyznania
• +10% obrona fortów
• -2% siła misjonarzy nawracających koptyjskie prowincje

Nie da się ukryć, że gra wyznawcami tej religii to nie lada wyzwanie - otoczeni ze wszystkich stron przez muzułmanów mogą szybko ulec ich zalewowi. Inne kraje chrześcijańskie znajdują się bardzo daleko, więc trudno o skuteczny sojusz czy mariaż dyplomatyczny. Jest to więc opcja tylko dla najbardziej ambitnych graczy.

Następnie: Europa Universalis IV - Religia: Wyznania muzułmańskie, dharmiczne i wschodnie

Powrót do spisu treści: Europa Universalis IV - Poradnik, Solucja - kompletny przewodnik